روشهای تولید ورمی کمپوست به روش پشته ای
1- در نظر گرفتن فضا برای تولید
اولین مطلب در تولید هر محصولی فضای تولید است .برای تولید ورمی کمپوست می بایست فضایی را تهیه نمود که دارای شرایط مناسبی همچون :در دسترس بودن منابع آب و برق ,نزدیکی به مراکز مصرف ,نزدیکی به مراکز تهیه مواد خام ,دارا بودن شرایط گسترش ,اختصاص فضای مناسب برای بسته بندی و محل کار می باشد.
آماده سازس فضا
الف : کف
شیب دهی کف یکی از مهم ترین عواملی است که تولید کنندگان را در کف سازی ترقیب می کند.
شیب مد نظر باید تا حدی باشد که پس آب خروجی از بسترهایتان را از محیط تولید خارج کند.این شیب به صورت تقریبی 10 درجه در نظر گرفته می شود.
کف بستر یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در تولید ورمی کمپوست است. از جمله این کفپوش ها می توان به سیمان ,آسفالت , چوب , پلاستیک, مش و ... اشاره کرد . که به تناسب محیط کار , آب و هوا و ... قابل پیشنهاد است.
ب : مسقف کردن
داشتن سقف یا نداشتن آن ضروری است که به خود تولید کننده مرتبت می باشد .عواملی همچون استطاعت مالی , هدف تولید ,شرایط محیطی و ... از جمله عوامل موثر در تصمیم تولید کننده است . به طور مثال در مناطقی مانند یزد ,سیستان و بلوچستان که تابش آفتاب مستقیم بوده و به تناسب دمای هوا بالاتر است هدف از ایجاد سقف کاهش هدر رفت رطوبت از بستر که ناشی از تابش آفتاب آن مناطق می باشد ولی در منطقه ای مثل گیلان که بارش زیاد باران مهمترین ویژگی این منطقه است هدف از ایجاد سقف می تواند در امان ماندن کرم ها از بارش مستقیم باران باشد.
ج : حصار کشی
هدف از حصار کشی ,در امان ماندن محوطه تولیدی شما از گزند موجوداتی مثل موش , کراز, جوجه تیغی است .ارتفاع این حصار بسته به قالب حیوانات منطقه 30 سانتی متر تا 1 متر باشد.
تهیه ماده آلی برای تغذیه کرم
هر ماده آلی فاقد چربی ,اسید و مواد معطر می تواند غذای کرم باشد.ولی در نظر داشته باشید که موادی همچون گوشت قرمز را نمیتوان غذای کرم ها دانست چرا که این مواد فسا پذیر است و باعث جلب نظر موجوداتی می شوند که برای سلامت کرم های شما مضر است.
غذا های قابل قبول برای کرم ها:
کرم ها می توانند پوست و هسته و آشغال میوه جات ,سبزیجات,پوسته تخم مرغ,پوست سیب زمینی تفاله قهوه و چای, نان ,گرد و خاک جاروبرقی,پسماند مو و ناخن را به عنوان غذا مصرف کنند.قبل از ریختن غذا در محل ,کرم ها را برای مدت یک هفته رها کرده و به آنها اجازه می دهیم تا خوردن غذای بستر را شروع کنند.آنها مواردی را که دارای موارد زیادی سلولز است,نظیر خاک اره ,برگ کاغذ و مقوا دوست دارند.بطور کلی به محض اینکه کرم ها ,در محیط جدید قرار می گیرند ,باید به آنها غذا داد.اگر چه کرم ها اشتهایی شگفت انگیز دارند,ولی خیلی مهم است که غذای اضافی به انها ندهیم.خیلی بهتر است که به کرم ها بصورت هفتگی و در مقادیر کم غذا بدهیم, کرم ها می توانند بیشتر از نصف وزن خود در طول شبانه روز غذا مصرف کنند و در کمتر از یک ماه می توانند جمعیتشان را به دو برابر افزایش دهند.
فضولات دام و طیور مثل اسب ,خوک,گاو,گوسفند که بسته به تناسب و شرایط محیطی هر یک دارای ارزش های خاص خود هستند.به طور مثال مدفوع اسب یکی از بهترین مواد زائد آلی برای تغذیه کرم ها است ولی باید توجه کرد که در پهن اسب باکتری کزاز زندگی میکند که در صورت استفاده باید موارد بهداشتی مد نظر گرفته شود.
باید دقت نمود که چه چیزی برای خوردن به کرم ها داده می شود ,خصوصا اگر از منابع غذایی آنها بی اطلاع باشیم , بعنوان مثال در موارد دفعی اسب ,گله یا سگ اغلب کرم کش هایی وجود دارد که در آنها فعال باقی مانده و کرم های پارازیت را در حیوانات از بین می برند,بنابر این می توانند کرم ها را نیز بکشند اگر از کود حیوانی استفاده می شود ,باید به زمان انتقال کرم ها به محیط( کود) دقت نمود و از مصرف کود تازه برای چند هفته اجتناب کرد.
پسماند های زباله های شهری و معدوم سازی آن از جمله مهم ترین اهداف تولید ورمی کمپوست برای بسیاری از کشورهای پیشرفته می باشد.هم اکنون مراکزی مانند مرکز بازیافت کهریزک ,مرکز بازیافت مشهد اقدام به معدوم سازی زباله های خود به این روش کرده اند.استفاده از پسماند های شهری باهدف معدوم سازی این زباله ها گاهی سود آورتر از هدف تولید ورمی کمپوست است .ولی استفاده از زباله به عنوان پایه کود در وسعت صنعتی نیازمند شرایط و وسایل خاص خود است . البته باید توجه داشت کرم ها هر چیزی را هم نمیخورند.
غذا های غیر قابل قبول برای کرم ها عبارتند از :
مرکبات ,سیر و پیاز,گوشت و مرغ و جوجه, فراورده های لبنی,مدفوع سگ و گربه و همچنین روغن و غذا های چرب,پنیر, کره,تولیدات حیوانی,ماهی و حبوبات. از مواد غیر غذایی نظیر شیشه,پلاستیک,فلزات,قوطی حلبی و زرورق نباید در کمپوست استفاده شود ,زیرا مشکل حشرات و جانوارانی مثل موش بوجود می آید.کاغذ هایی که روی آنها با جوهر های رنگی نوشته شده باشد برای کرم ها مناسب نیست چون گاهی اوقات در جوهر ها فلزاتی بکار میرود که برای کرم ها سمی و کشنده است
آماده سازی ادوات آبیاری
سیستم های متفاوتی در آبیاری بستر ها مورد استفاده قرار می گیرد .دو نوع سیستم آبیاری رایج در ایران میست و تیپ است .
الف) سیستم تیپ : تیپ همان لوله های پلاستیکی است که در برخی از کشت ها مانند کاهو کاری برای قطره ای کردن مورد استفاده قرار می کیرد.استفاده از این روش آبیاری دارای مزایا و معایبی است . از جله مزایای این سیستم آن است که در مناطقی که فشار آب کم است و یا وسعت سایت تولیدی شما بسیار زیاد است و یا تولید کننده با محدودیت منابع آبی مواجح است می توان از این روش استفاده کرد.همچنین سهولت استفاده از این روش یکی دیگر از مزایای مهم این روش است.ولی در این روش موضع مرطوب سازی محدود است و رطوبت در محدوده ای به سعت 10 تا 20 سانتی متر از محل قطره چکان پخش می شود. بنابر این برای آبیاری یک تل به عرض 90 سانتی متر حداقل سه ردیف تیپ لازم است که این امر هزینه این سیستم را افزایش می دهد.
ب ) سیستم میست : میست ها انواع گوناگون دارند.ایس سیستم بر پایه فشار و پاشش آب طراحی شده است . از جمله معایب آن نیازمندی به یک پمپ قوی می باشد. ولی زمان آبیاری شما را کاهش می دهد همچنین هر نازل آن مساحتی در حدود 2 متر مربع را پوشش می دهد.
تهیه کرم برای تزریق
الف ) مقدار : میزان کرن تزریقی شما برای تولید ورمی کمپوست را هیچ کس تعیین نمی کند بلکه تولید کننده با توجه به زمان ,تراکم ... مقدار کرم را مشخص می کند.ولی به صورت معمول به ازای هر متر مکعب زایعات دامی 10 کیلو کرم لازم است تا ورمی کمپوست شما در شرایط متوسط در مدت 3 ماه آماده عرضه به بازار مصرف کردد.
ب ) کیفیت : میزان بلوغ کرم های تهیه شده ,خالص بودن آنها و شرایط سازگاری آنها با محیط جدید از جمله موارد کیفی است.
نکته : بهتر است در هنگام تهیه کرم آن را بستر قبلی تهیه کنید. این امردر کاهش تلفات و افزایش سازگاری کرم ها بسیار موثر است. و علاوه بر این در بستر کرم ها مقادیر بسیاری از لارو (بچه کرم ) و کوکون ( تخم کرم ) می باشد.
شیوه تزریق
شیوه تزریق یکی از عوامل مهم در موفقیت شما است .از انواع شیوه هی تزریق می توان به شیوه شیاری, زیگزالی,کپه ای و ... اشاره کرد. که هر یک بسته به شرایطی برای هر منطقه مناسب می باشند.
افزودن جیره های غذایی و مواد افزایش دهنده فعالیت کرم ها
این که چه موادی به بستر خود بیفزاییم تا فعالیت تولی مثلی کرم ها افزایش داده شود از موارد بسیار مهم در امر مشاوره ورمی کمپوست است .
آماده سازی کود ورمی برای بسته بندی
بسته بندی محصول برای هر تولیدی یکی از مهم ترین ارکان فروش محصول به شمار می رود.
بسته بندی مناسب در میزان ماندگاری و شرایط جابه جایی هر محصول تاثیر به سزایی دارد.اینکه بسته بندی شما دارای استحکام مناسبی برای حمل و نقل باشد و یا این مطلب که بسته بندی شما دارای شرایطی باشد که رطوبت محصول شما را حفظ نماید در تولیدات ورمی کمپوست بسیار حائز اهمیت است.
عرضه محصول
نحوه و شیوه عرضه ورمی کمپوست با سایر محصولات تولیدی کمی متفاوت است . در بازار کنونی ایران خریداران این محصول شامل افرادی می باشند که حداقل اندکی با کشاورزی علمی سرو کار داشته اند .شرایط کنونی عرضه این محصول به عنوان یک کود با کیفیت برای کشاورزان عادی بدون در نظر گرفتن فرهنگ کشاورزی منطقه کاری بسیار دشوار به نظر می رسد.
سعی کنید محصولات خود را در شبکه اینترنت به سایرین بشناسانید.
برای عرضه محصول به بازار از بازاریابان حرفه ای بهره بجویید.
